Program edukacyjno-zdrowotny
„MACIERZYŃSTWO W DOBREJ FORMIE”
WCZESNA REHABILITACJA OKOŁOPORODOWA
Autorzy: Ewa Buczko, Wanda Radymska
Kliniczny Oddział Ginekologiczno- Położniczy z Pododdziałem Ginekologii Onkologicznej
Opracowano pod kierunkiem:
Prof. dr hab. n. med. Grzegorz Raba
- I. Opis problemu zdrowotnego
- II. Uczestnicy projektu
- III. Charakterystyka grupy uczestników
- IV. Cel programu
- V. Metody
- VI. Treści edukacyjne
- VII. Techniki i formy pracy
- VIII. Korzyści dla pacjentek
- IX. Korzyści dla szpitala
- X. Realizacja programu
Ciąża i poród to wyjątkowy czas w życiu każdej kobiety. W jej organizmie zachodzi wówczas wiele zmian, które znacząco wpływają na układ kostno-stawowy i mięśniowy.
Czas połogu jest okresem trudnym i również wymagającym – narządy wewnętrzne wracają do pierwotnego położenia, goją się rany po porodzie (cięciu cesarskim, nacięciu krocza), stąd istotne jest wprowadzenie wczesnej rehabilitacji by zwiększyć komfort Mamy już na etapie szpitalnym. Poprawić w znaczący sposób kondycję mięśni dna miednicy, pomagając kobiecie cieszyć się zdrowiem intymnym i w odpowiedni sposób o nie zadbać bez ingerencji leczenia farmakologicznego czy chirurgicznego oraz zapobiegać ewentualnym powikłaniom poporodowym w przyszłości. Opieka fizjoterapeuty uroginekologicznego zapewni naszym pacjentkom fachową opiekę i pozwoli zminimalizować ryzyko powikłań oraz w optymalny sposób wrócić do zdrowia po ciąży i porodzie.
Projekt skierowany do ciężarnych i położnic Oddziału Ginekologiczno-Położniczego
z Pododdziałem Onkologii Ginekologicznej.
Kobiety po porodzie (cięciu cesarskim) przebywające w odcinku położnictwa Oddziału Ginekologiczno-Położniczego z Pododdziałem Onkologii Ginekologicznej.
Cel główny:
Zwiększenie świadomości kobiet dotyczącej wpływu aktywności fizycznej i poprawa zdrowia .
Cele szczegółowe:
- Edukacja w zakresie profilaktyki dysfunkcji mięśni dna miednicy, możliwości zapobiegania przeciążeniom mięśni i stawów.
- Mobilizacja do wczesnego rozpoczęcia fizjoterapii połogowej.
- Zachęcenie do aktywności fizycznej.
- Kształtowanie prozdrowotnych nawyków.
- Pogłębienie wiedzy o znaczeniu aktywności fizycznej dla kobiet po porodzie.
- Wykład na temat powrotu do aktywności fizycznej kobiet po porodzie.
- Pogadanka na temat – roli fizjoterapii w opiece nad pacjentką w okresie okołoporodowym.
- Instruktarz prawidłowego wzorca pracy mięśni dna miednicy.
Środki dydaktyczne:
- Plakaty na temat fizjoterapii w połogu.
- Broszury na temat profilaktyki dysfunkcji dna miednicy.
- Ulotki mówiące o właściwej dla kobiet po porodzie formie aktywności.
- Wysiłek fizyczny, jako zachowanie prozdrowotne
Wpływ wysiłku fizycznego na organizm człowieka jest niezwykle istotny, nie ma lepszego lekarstwa niż ruch. Wdrażając do swojego życia aktywność fizyczną otrzymujemy daleko idące korzyści, których nie jesteśmy w stanie osiągnąć żadnymi innymi środkami.
- Wpływ aktywności fizycznej:
- Prawidłowe napięcie i siła mięśni całego ciała, ale przede wszystkim, co jest szalenie istotne dla Mam, mięśni dna miednicy, które w czasie właściwie wykonywanej aktywności fizycznej stają się lepiej napięte, odżywione i elastyczne;
- Lepsze dotlenienie i odżywienie tkanek organizmu;
- Zwiększenie wydolności wielonarządowej;
- Poprawa mobilności mięśni i stawów;
- Redukcję stresu;
- Zwiększenie wydzielania endorfin.
- Wymagany poziom aktywności:
- Optymalny – ćwiczenia często powtarzane w ciągu dnia;
- Umiarkowany – intensywność mała – koncentracja na technice i oddechu.
- Minimalny – czas jednorazowego obciążenia (krótki, indywidualnie dostosowany
do możliwości pacjentki).
- Wpływ braku aktywności
Brak aktywności niesie ze sobą dużo niekorzystnych następstw, które mogą wystąpić
we wczesnym, ale i późniejszym okresie życia kobiety.
Najczęstsze z nich to:
- Bóle kręgosłupa;
- Zmniejszona mobilność mięśni i stawów;
- Dolegliwości ze strony blizny po CC;
- Obniżone/zwiększone napięcie mięśni dna miednicy;
- Nietrzymanie moczu, gazów, stolca.
- Diagnoza sprawności mięśni dna miednicy oraz mięśni brzucha.
- Nauka prawidłowych zachowań takich jak: wstawanie i kładzenie się do łóżka, kaszel, kichanie, podnoszenie dziecka i przedmiotów, korzystanie z toalety.
- Nauka i korekcja prawidłowej postawy ciała.
- Nauka prawidłowego wzorca pracy mięśni dna miednicy.
- Ćwiczenia fizyczne wzmacniające i modelujące poszczególne partie mięśni głębokich brzucha, mięśni kręgosłupa i relaksacyjnych.
- Trening oddechowy – ćwiczenia uruchamiające oddychanie przeponą.
- Trening dna miednicy, który efektywnie kurczy mięśnie okalające wejście do pochwy, cewkę moczową, odbyt i mięśnie podtrzymujące narządy miednicy mniejszej.
- Powrót do sprawności sprzed ciąży i porodu;
- Nauka (instruktarz) podnoszenia się i wstawania z łóżka;
- Nauka zachowań toaletowych, prawidłowego kaszlu i kichania;
- Przygotowanie do codziennego życia Młodej Mamy – ergonomia zachowań w czasie opieki nad dzieckiem;
- Poprawa wydolności oddechowej przez naukę prawidłowego oddychania torem przeponowym;
- Indywidualny dobór ćwiczeń dla pacjentki;
- Zwiększenie świadomości na temat profilaktyki obniżeń narządów miednicy mniejszej i nietrzymania moczu;
- Nauka (instruktarz) właściwego wzorca pracy mięśni dna miednicy.
- Realizacja praw pacjenta, przez co szpital zyskuje wizerunek jednostki przyjaznej
dla pacjentki; - Promocja szpitala poprzez umieszczenie informacji o realizacji Programu;
- Wprowadzenie programu dostarcza wiedzy na temat działań dla poprawy jakości opieki zdrowotnej;
- Podnoszenie jakości opieki okołoporodowej przez upowszechnienie europejskich standardów z zastosowaniem fizjoterapii
- Wprowadzenie możliwości przemian w opiece nad pacjentką;
- Poprawa satysfakcji pacjentek z całego procesu hospitalizacji;
- Konkurencyjność szpitala.
Wzorując się na sprawdzonych i stosowanych z powodzeniem od wielu już lat wzorcach
i algorytmach postępowania w fizjoterapii, możemy pomóc Młodym Mamom realizując dedykowany program poprzez indywidualnie dobieraną i profesjonalne prowadzoną fizjoterapię.
Realizacja powyższego programu będzie obywać się w ramach etatu fizjoterapeutki zatrudnionej w Wojewódzkim Szpitalu im. Św. Ojca Pio w Przemyślu. Czas pracy będzie dostosowany do rzeczywistego zapotrzebowania i uzależniony od ilości hospitalizowanych w danym dniu pacjentek.